قهوه عربی یک نوشیدنی سنتی در فرهنگ عرب است که احتمالا بسیاری از دوست‌داران قهوه حداقل یک بار، طعم آن را چشیده‌اند. طرز تهیه قهوه عربی یکی از کهن‌ترین دستورالعمل‌های دم کردن قهوه است که از قرن‌ها پیش، در شبه جزیره عربستان شروع شد و توسط بازرگانان، به سایر نقاط جهان انتقال پیدا کرد.
آن‌چه طرز تهیه قهوه عربی را از سایر قهوه‌ها متمایز می‌کند، ادویه‌هایی است که به آن اضافه می‌شود. هل، میخک و ادویه‌جات مشابه از پرکاربردترین موادی هستند که به قهوه عربی اضافه می‌شود. این قهوه طعم قوی و تلخی دارد و به همین دلیل با خرما یا شیرینی‌های سنتی سرو می‌شود.
در فرهنگ عرب، پذیرایی از مهمان با قهوه نشانه سخاوت و بخشندگی میزبان است. حتی یک ضرب‌المثل عربی وجود دارد که می‌گوید «شما می‌توانید به مهمان خود یک شام مفصل بدهید؛ اما اگر او خانه شما را بدون نوشیدن قهوه ترک کند، می‌گوید ما حتی یک فنجان قهوه هم نخوردیم!» احتمالا با این ضرب‌المثل به اهمیت قهوه در فرهنگ عرب پی برده‌اید. حالا اگر می‌خواهید بدانید چطور این نوشیدنی خوش عطر و طعم را تهیه می‌کنند، ادامه مطلب را بخوانید.
مطلب پیشنهادی : طرز تهیه قهوه ترک
فهرست عناوین
وسایل مورد نیاز :
- قهوه 100% عربیکا (10گرم)
- 100 گرم آب
- دله
همچنین شما می توانید بعد از دم آوری قهوه عربی با اضافه کردن ادویه های مانند :
- زنجبیل
- دارچین
- زعفران
- فلفل سیاه
- میخک
- هل
به قهوه عربی خود طعم مزه دلپذیری ببخشید.
طرز تهیه قهوه عربی
قهوه در فرهنگ عرب جایگاه ویژه‌ای دارد و پای ثابت مراسم عروسی، مهمانی‌ها و آیین‌های مذهبی مثل افطاری ماه رمضان است. طرز تهیه قهوه عربی هم داستان جالبی دارد. در گذشته برای احترام گذاشتن به مهمان، آماده‌سازی قهوه را بر عهده او می‌گذاشتند. این رسم در برخی از قبایل عرب همچنان پابرجاست؛ اما در پذیرایی‌های مدرن، شکل آن کمی تغییر کرده است.
طرز تهیه قهوه عربی به ظرفی به نام دله وابسته است. این یک ظرف فلزی به شکل گلاب‌پاش، با دیواره و سری بلند است که قهوه را در آن آماده و سرو می‌کنند. دله در میان اعراب خوزستان به نام «گم‌گم» شناخته می‌شود. از این ظرف برای دم کردن و سرو قهوه استفاده می‌شود. فنجانی هم که برای سرو قهوه عربی انتخاب می‌شود، باید کوچک و بدون دسته باشد. طرز تهیه قهوه عربی از چند مرحله تشکیل شده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
مرحله اول: بو دادن قهوه
عرب‌ها ترجیح می‌دهند قهوه را بلافاصله پیش از دم کردن، برشته کنند. این کار باعث می‌شود تا عطر و طعم قهوه، بیشتر و اثرگذارتر باشد. برای این کار لازم است دانه‌های قهوه عربیکای باکیفیت را در یک تابه یا ظرف مسطح بریزید و بر روی حرارت ملایم قرار دهید تا برشته شوند. در حین برشته شدن دانه‌ها را مرتب هم بزنید تا نسوزند. دانه قهوه‌ای که برای تهیه قهوه عربی مناسب است، باید کاملا برشته و تیره باشد.
مرحله دوم: آسیاب کردن قهوه
یکی از نکات مهمی که به شدت در طعم و عطر قهوه عربی نقش دارد، نوع آسیاب کردن دانه قهوه است. این قهوه مثل قهوه ترک باید کاملا آسیاب شود و به شکل پودری نرم درآید. به این ترتیب، عطر و طعم دانه‌ها در حین دم کردن قهوه به خوبی آشکار می‌شود.
برای آسیاب کردن قهوه به شیوه سنتی، دانه‌های قهوه را پس از برشته کردن در یک هاون فلزی می‌ریزند و آن‌ها را به خوبی می‌کوبند تا کاملا نرم شود. این کار باید با صبر و حوصله و مهارت کافی انجام شود تا نتیجه، همان چیزی شود که از یک قهوه عربی سنتی انتظار دارید. البته اگر می‌خواهید در خانه یک فنجان قهوه عربی تهیه کنید، می‌توانید از هر آسیاب قهوه‌ای که در دسترس شماست استفاده کنید. دانه‌های هل را هم باید در این مرحله آسیاب کنید تا پودر نرمی به دست آید.
مرحله سوم: دم کردن قهوه
در این مرحله باید آب را گرم کنید. برای این کار مقداری آب در دله بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا به آرامی به جوش بیاید. اگر دله در دسترس شما نیست، می‌توانید این کار را در یک شیرجوش یا قهوه جوش ترکی (جذوه یا ایبریک) هم انجام دهید.
پس از این که آب به جوش آمد، آن را روی حرارت بردارید و برای ۳۰ ثانیه به آن زمان دهید تا از جوش بیفتد. بعد پودر قهوه را که از قبل آماده کرده‌اید، در آب بریزید. هم زدن قهوه در این مرحله اجباری نیست؛ چون جوشاندن مجدد باعث می‌شود تا قهوه به خوبی در آب حل شود.
در این مرحله باید دله را دوباره برای ۱۰ دقیقه روی شعله کم قرار دهید تا قهوه عربی شما به خوبی دم بکشد. زمانی که کف قهوه شروع به بالا آمدن می‌کند، قهوه عربی آماده است. نکته مهمی که در این مرحله باید در نظر بگیرید این است که اجازه ندهید قهوه بجوشد؛ چون باعث می‌شود طعم سوختگی پیدا کند.
مرحله چهارم: اضافه کردن ادویه‌ها
پس از بالا آمدن کف قهوه، آن را از روی حرارت بردارید و یک دقیقه به آن زمان بدهید تا جا بیفتد. سپس ادویه‌های مورد نظر خود از جمله پودر هل و دانه‌های میخک را به آن اضافه کنید و با برگرداندن دله بر روی شعله، آن را برای ۵ دقیقه دیگر حرارت دهید تا همان کف مشابه مرحله قبلی بر روی قهوه ظاهر شود. حالا ظرف را از روی اجاق بردارید و ۵ دقیقه منتظر بمانید تا قهوه ته‌نشین بشود.
چند نکته درباره طرز تهیه قهوه عربی
برخی از نکات مهمی که لازم است درباره طرز تهیه قهوه عربی و سرو آن بدانید عبارتند از:
• این قهوه به شکل سنتی با شکر آماده و سرو نمی‌شود. به همین دلیل آن را با یک شیرینی یا خرما سرو می‌کنند.
• به قهوه عربی شیر اضافه نمی‌کنند.
• سرو قهوه عربی همیشه از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مهمان یا شیخ شروع می‌شود و سپس از سمت راست او ادامه پیدا می‌کند.
• برداشتن فنجان با دست چپ بی‌ادبی به حساب می‌آید. نگه داشتن فنجان، ریختن قهوه و دریافت فنجان توسط میزبان نیز باید با دست راست انجام شود.
• مهمان باید حداقل یک فنجان قهوه را بپذیرد و مرسوم است که برای احترام به میزبان حداقل سه فنجان قهوه بنوشد.
• چرخاندن فنجان به معنی تمام شدن قهوه و درخواست قهوه مجدد است. این کار در میان اقوام و فرهنگ‌های مختلف می‌تواند کمی متفاوت باشد؛ مثلا در خوزستان اگر مهمان فنجان را تکان دهد، یعنی تمایلی به نوشیدن فنجان قهوه دوم ندارد.
مرحله پنجم: سرو قهوه عربی
فنجانی که برای سرو قهوه عربی استفاده می‌شود، کوچک و بدون دسته است. در سرو سنتی این قهوه، هرگز بیش از یک سوم فنجان را پر نمی‌کنند؛ چون این کار را نوعی توهین به مهمان می‌دانند. در نتیجه معمولا برای هر مهمان، حداقل سه بار قهوه سرو می‌شود.
طرز تهیه قهوه عربی در کشورهای مختلف عرب زبان
جهان عرب از ۲۲ کشور تشکیل شده که شامل ۱۰ کشور در قاره آفریقا و ۱۲ کشور در آسیا است. وجه مشترک بیشتر این کشورها دین اسلام، زبان عربی و البته قهوه عربی است! با این حال، ممکن است نحوه دم‌آوری و سرو قهوه عربی در برخی از این کشورها با هم متفاوت باشد. در ادامه به ویژگی‌های خاص تهیه قهوه عربی در برخی از کشورهای خاورمیانه اشاره می‌کنیم:
عربستان سعودی
قهوه عربی در عربستان به سنتی‌ترین شکل ممکن آماده و سرو می‌شود. گاهی برای طعم بیشتر قهوه، به آن میخک، گلاب، زعفران و سایر ادویه‌های معطر هم اضافه می‌کنند.
مصر
قهوه مصری شبیه قهوه ترک است. البته برای طعم‌دهی بیشتر به آن ادویه‌هایی مثل هل، میخک و جوزهندی اضافه می‌شود.
لبنان
طرز تهیه قهوه لبنانی نیز تا حدودی شبیه قهوه ترک است؛ با این تفاوت که آن‌ها ابتدا آب و شکر را می‌جوشانند و سپس پودر قهوه را به آن اضافه می‌کنند و دوباره حرارت می‌دهند تا دم بکشد. اضافه کردن هل به این قهوه اختیاری است.
کلام پایانی
عرب‌ها از نخستین اقوامی بودند که یاد گرفتند چطور از دانه‌های قهوه یک نوشیدنی خوش‌طعم بسازند. به همین دلیل، طرز تهیه قهوه عربی در فرهنگ این مردم ریشه عمیقی دارد. عرب‌ها برای احترام گذاشتن به مهمانان خود قهوه سرو می‌کنند و برای این کار، آداب و رسوم خاص و جذابی دارند. اما لازم نیست برای سرو یک فنجان قهوه عربی خوشمزه و جذاب به یک کشور عربی سفر کنید! شما می‌توانید این قهوه را با بهترین کیفیت از قهوه ریو تهیه کنید و از نوشیدن یک فنجان قهوه عربی اصیل در خانه لذت ببرید.