اصطلاح قهوه اسپشیالیتی برای اولین بار در سال 1974 توسط خانم ناتسن در مجله ای با عنوان تجارت چای و قهوه بیان شد. قهوه اسپشیالیتی به دانه های قهوه سبز که دارای بالاترین کیفیت است و به بهترین شکل رست شده اند و بر اساس استانداردهای تعیین شده SCA دم آوری شده است، گفته می شود. به بیان دیگر می توان گفت این قهوه، قهوه عربیکایی است كه بتواند امتیاز 80 یا بالاتر را از مجموع 100 امتیاز کسب کند.
امتیازدهی قهوه توسط انجمن تخصصی قهوه امریکا (SCA) انجام می شود. این امتیاز با توجه به استاندارهایی که این سازمان برای یک قهوه اسپشیالیتی تعیین کرده است، داده می شود. البته موسسه کیفیت قهوه (CQI) و موسسه تحقیقات جهانی قهوه (WCR) نیز در تعیین این استانداردها مشارکت داشته اند.
در بحث انواع قهوه، استانداردهایی برای سنجش فیزیکال و سنسوری قهوه توسط این سازمانها تعریف شده است که تعیین کننده امتیاز قهوه می‌باشد. این استانداردها شامل کیفیت، میزان اسیدیته بودن، عطر، طعم و کیفیت قهوه است. دانه های این قهوه تک خاستگاه، کاملا سالم و یکدست و بدون کوچکترین عیبی می باشند. دانه های قهوه اسپشیالیتی در شرایط جغرافیایی خاص، با دقت و در نظر گرفتن بسیاری از موارد کشت می شوند. دانه ها معمولا در ارتفاعی به مراتب بالاتر از قهوه های معمولی کشت می شوند.
پرورش قهوه اسپشیالیتی
برای به دست آوردن قهوه با کیفیت بالا، علاوه بر کیفیت بذر، زمان و مکان مناسب کاشت هم تاثیر گذار می باشد. به طور کلی می توان گفت تمامی قهوه های اسپشیالیتی از دانه های عربیکا تهیه می شود. پس از کاشت بذر قهوه، 3 الی 4 سال زمان لازم است تا درخت قهوه میوه دهد. لازم به ذکر است پس از چیدن، دانه قهوه در اسرع وقت باید فراوری شود. برای فراوری دانه های قهوه می توان از هر 3 روش خشک، نیمه خشک و مرطوب استفاده کرد. برای تولید این نوع از قهوه باید دانه های قهوه در بهترین مکان و مناسب ترین زمان کاشته شوند تا در نهایت محصول بدست آمده قهوه باکیفیت باشد.
نکته مهم: به طورکلی می توان گفت تمامی قهوه های اسپشیالیتی از دانه های نوع عربیکا هستند.
قهوه اسپشیالیتی چیست
قهوه اسپشیال در سه قاره آمریکا آسیا و آفریقا رشد می‌کند. کشور آمریکا تولیدکننده اصلی قهوه اسپشیالتی در دنیا محسوب می‌شود. علاوه بر برزیل (بزرگترین صادر کننده قهوه در جهان)، کشورهای دیگری نیز نظیر کلمبیا، بولیوی، پرو و ونزوئلا نیز از بزرگترین کشورهای صادر کننده قهوه هستند. کشورهای دیگری در آمریکای مرکزی مانند کاستاریکا، نیکاراگوئه و هندوراس هم جزو صادرکننده ها هستند. (انواع قهوه)
اما در اینکه قهوه اسپشیالیتی چیست، بسیاری معتقد هستند که تعداد زیادی از کشورهای آسیایی می‌بایست تولید کننده قهوه باشند. اما فقط از شش کشور اندونزی، پاپوآ، گینه نو، هند، یمن، ویتنام و میانمار قابل تهیه است. درباره قاره آفریقا بد نیست بدانید که از نظر جغرافیایی جای تعجب است که با وجود شرایط آب و هوایی ایده آل برای تولید قهوه، این قاره در واقع قهوه کمتری را از هر دو قاره آسیا و آمریکا تولید می‌کند. کشورهای آفریقایی قهوه خاصی تولید می‌کنند شامل بوروندی، مالاوی، رواندا، زامبیا، اتیوپی، کنیا، تانزانیا و اوگاندا هستند. معروفترین قهوه آفریقایی در جهان نیز، قهوه کنیا و اوگاندا را می‌توان نام برد.
نکته: عطر و رایحه دل انگیز قهوه اسپشیالیتی بیش از 2 الی 3 روز باقی خواهد ماند. همچنین طعم دل انگیز آن برای مدت زمان بیشتری حفظ خواهد شد.
دانستنی
با آسیاب شدن قهوه، کیفیت عطر و طعم آن به طور محسوسی کاهش خواهد یافت. قهوه اسپشیالیتی معمولاً به صورت دانه خریداری و هر بار به مقدار مورد نیاز آسیاب می‌شود. به قهوه ای که تمامی این مراحل از بذر تا رسیدن به دست مصرف کننده با کیفیت بالا، بیشترین ظرافت و دقت انجام گیرد اسپشیالیتی گفته می‌شود.
بد نیست این مطلب را نیز مشاهده بفرمایید: تاریخچه قهوه
امیدواریم از مطالعه این مطلب که جزوی از انواع قهوه است، لذت کافی را برده باشید.