قهوه و افسردگی | آیا رابطه قهوه و افسردگی منفی است؟
Hadi Rashvand
|
3 ماه پیش
|
1
«مصرف روزانه قهوه، افسردگی را کاهش می‌دهد». «زیاد خوردن قهوه افسردگی را تشدید می‌کند». «کافئین قهوه با داروهای ضد افسردگی تداخل دارد». اگر به مطالعه تخصصی درمورد قهوه علاقه‌مند باشید، تا امروز حداقل یکی از جمله‌های بالا به گوشتان خورده است. برخی پژوهش‌ها نشان داده که ممکن است قهوه برای افراد مبتلا به افسردگی فوایدی مانند احساس آرامش و بهبود خلق و خو داشته باشد اما با وجود حجم زیاد تحقیقات، هنوز نمی‌توان به طور قطعی گفت که قهوه به افراد افسرده کمک می‌کند یا موجب تشدید نشانه‌های افسردگی می‌شود. این مطلب از مجله تخصصی قهوه را بخوانید تا با رابطه قهوه و افسردگی آشنا شوید، اثرات مثبت و منفی احتمالی کافئین قهوه در افراد مبتلا به افسردگی را بشناسید و پی ببرید که بالاخره قهوه برای افسردگی خوب است یا نه. مطلب پیشنهادی: فواید قهوه چیست؟
افسردگی چیست؟ توضیح خلاصه و ساده
افسردگی یک اختلال خلقی عودکننده بسیار شایع است که دوره‌های طولانی احساس غم و ناامیدی را به‌عنوان اصلی‌ترین نشانه آن می‌شناسیم. دیگر علائم رایج افسردگی شامل این موارد است:- بی‌علاقگی به فعالیت‌های لذت‌بخش همیشگی؛
- اختلال تمرکز، تصمیم‌گیری، تفکر و حافظه؛
- کمبود انرژی و خستگی زیاد؛
- تحریک‌پذیری و عصبانیت سریع؛
- پرخوری یا کم‌اشتهایی؛
- بی‌خوابی یا پرخوابی؛
- تجربه مشکلات فیزیکی مثل سردرد، درد معده یا اختلال عملکرد جنسی؛
- داشتن افکار خودآزاری یا خودکشی.
رابطه قهوه و افسردگی در پژوهش‌های علمی
تا امروز مطالعات زیادی برای پاسخ به این سؤال کلیدی انجام شده است: «آیا قهوه افسردگی را درمان می‌کند؟». سال 2016 چهار پژوهشگر چینی با تحلیل تعدادی از این مطالعات نتیجه گرفتند که مصرف قهوه افسردگی را کاهش می‌دهد. این رابطه قهوه و افسردگی در مطالعات دیگری هم ثابت شده است، اما شواهدی از این اثر برای سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار وجود ندارد. بنابراین عامل کاهش خطر افسردگی در قهوه لزوماً کافئین نیست. در یک مطالعه با پیگیری 10 ساله نیز رابطه قهوه و افسردگی به صورت کاهش احتمال خودکشی با مصرف روزانه قهوه کافئین‌دار گزارش شد. البته سن و حساسیت فرد به کافئین بر رابطه قهوه و افسردگی مؤثر است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف کافئین در کودکان و نوجوانان 11 تا 16 ساله خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد. ممکن است این همبستگی ناشی از تأثیر منفی کافئین بر خواب و در نتیجه، خلق و خوی افراد باشد. سال 2016 پژوهشگرانی از ایتالیا با تحلیل 12 مطالعه درباره رابطه قهوه و افسردگی و بررسی داده‌های 346918 شرکت‌کننده با 8146 مبتلا به افسردگی به این نتیجه رسیدند که کافئین قهوه به طور خاص در برابر افسردگی اثر محافظتی دارد. نوشیدن چای نیز تا حدودی در کاهش خطر افسردگی مؤثر است، اما این تأثیر با قهوه قابل مقایسه نیست. تحلیل داده‌های 80173 نفر در سال 2019 هم نشان داد که نوشیدن یک تا چهار فنجان قهوه در روز خطر افکار خودکشی را در زنان کاهش می‌دهد؛ تأثیری که در مردان مشاهده نشد.درمان افسردگی با قهوه امکان پذیر است؟
مطالعات مختلف نشان داده است که خواص محرک قهوه می‌تواند علائم افسردگی را مخصوصاً در افراد میانسال تسکین دهد. ولی اگر به تعادل در مقدار مصرف قهوه یا حساسیت بدنتان به کافئین توجه نکنید، احتمالاً اثراتی از درمان افسردگی با قهوه تجربه نخواهید کرد.
مصرف دوزهای کم اما پیوسته کافئین قهوه با تحریک تولید دوپامین در مغز، انگیزه واحساس لذت را تقویت می‌کند. به این ترتیب، خلق و خوی بیماران مبتلا به افسردگی بهبود می‌یابد. قهوه ضد افسردگی است اگر: - اولین فنجان قهوه خود را حداقل یک ساعت پس از بیداری بنوشید تا سطح کورتیزول در بدنتان متعادل شود. در واقع اواسط صبح یا بعد از ظهر بهترین زمان خوردن قهوه با توجه به کاهش میزان کورتیزول است.
- نزدیک به زمان خواب قهوه یا نوشیدنی کافئین‌دار نخورید تا شب راحت بخوابید.
- در صورتی که مصرف روزانه قهوه جزء برنامه زندگی شما نیست، زمانی قهوه بنوشید که حس می‌کنید علائم افسردگی‌تان رو به تشدید است.
- شکر و شیرین‌کننده‌های دیگر را به قهوه خود اضافه نکنید. به طور کلی حذف قند از رژیم غذایی یکی از راه‌های کاهش علائم افسردگی به حساب می‌آید.
- ورزش منظم را با مصرف متعادل قهوه ترکیب کنید تا هم عملکرد ورزشی‌تان تقویت شود و هم افزایش سروتونین و اندورفین ناشی از افزایش فعالیت بدنی، خلق و خویتان را بهبود بخشد و شدت علائم افسردگی‌تان را پایین بیاورد.
چرا قهوه برای مقابله با افسردگی بهتر از چای است؟
گفتیم که برای مقابله با افسردگی از قهوه می‌توان انتظار تأثیرات بیشتری نسبت به چای داشت. مطالعه ژاپنی‌ها در سال 2014 نشان داد که قهوه به دلیل وجود کلروژنیک اسید، فرولیک اسید و کافئیک اسید، التهاب سلول‌های عصبی را در مغز افراد مبتلا به افسردگی کاهش می‌دهد. به این ترتیب، پریشانی و ناراحتی‌های ناشی از التهاب در این افراد تسکین می‌یابد. تنها نوع چای که اثری مشابه تأثیر ضد افسردگی قهوه نشان می‌دهد چای سبز با درصد آنتی اکسیدان و فولات بالا است.تأثیرات منفی قهوه بر افسردگی | قهوه افسردگی را بیشتر می‌کند؟
تا اینجا دیگر می‌دانید که قهوه می‌تواند علائم افسردگی را در برخی افراد تشدید کند. در این بخش تأثیرات منفی قهوه بر افسردگی را با هم مرور می‌کنیم. حواستان باشد که حساسیت به کافئین و میزان و زمان مصرف قهوه مهم‌ترین عوامل در این رابطه است. یعنی نوشیدن قهوه لزوماً این تاثیرات منفی را بر همه افراد نمی‌گذارد.- مصرف کافئین قهوه به ویژه در ساعت‌های پایانی روز، شروع و عمق خواب را مختل می‌کند. کمبود خواب نیز با اثرگذاری منفی بر خلق و خو به تشدید علائم افسردگی می‌انجامد.
- اضطراب ناشی از مصرف کافئین قهوه نشانه‌های افسردگی را وخیم‌تر می‌کند. با استرس بعد از قهوه چه کنیم؟
- مصرف قهوه در نوجوانان افسرده می‌تواند با اختلال در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی مهمی مانند دوپامین و گابا همراه باشد که به کاهش انگیزه و میل واکنش به محرک‌ها و افزایش خودانتقادی می‌انجامد.
- افزایش فشار خون، تپش قلب و حالت تهوع، تحریک‌پذیری، لرزش دست‌ها و عصبی بودن هم از اثرات منفی قهوه است که علائم افسردگی را تشدید می‌کند.
- توقف ناگهانی یا ترک مصرف قهوه در بسیاری از افراد با تشدید خلق و خوی افسرده و علائمی مانند سردرد، خستگی، تحریک پذیری همراه است.
- مصرف قهوه اضطراب را در افراد مبتلا به افسردگی پس از زایمان و افراد مستعد حملات وحشت (Panic Attack) افزایش می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم مطلب قهوه در بارداری را هم بخوانید.
تداخل قهوه با داروهای ضد افسردگی
کافئین موجود در قهوه با بسیاری از داروهای تجویزشده برای انواع مشکلات سلامت روان از جمله افسردگی تداخل منفی دارد. تداخل قهوه با داروهای ضد افسردگی به عوامل مختلفی مانند نوع دارو، دوز مصرفی و میزان مصرف قهوه وابسته است. در ادامه مهم‌ترین داروهای ضد افسردگی و پیامدهای تداخل قهوه با آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- تداخل قهوه با داروهای مهارکننده آنزیم مونوآمین اکسیداز مثل فنلزین و ترانیل سیپرومین با عوارضی مانند افزایش شدید فشار خون و اضطراب همراه است.
- تداخل قهوه باداروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین می‌تواند در افراد افسرده اثرات جانبی‌ای مانند بی‌خوابی، تشدید اضطراب، تپش قلب، عصبانیت، یا بی‌قراری داشته باشد.
- برخی از داروهای ضد افسردگی متابولیسم کافئین را کاهش می‌دهند که به افزایش سطح کافئین در خون و در نتیجه اثراتی مانند اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب منجر می‌شود.
- مصرف زیاد قهوه ممکن است جذب داروهای ضد افسردگی مانند لیتیوم را تغییر دهد. برای مثال، کافئین میزان یا سرعت جذب برخی از داروها را کاهش می‌دهد که با تغییر اثربخشی دارو همراه است. برای اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر، مطلب علمی «قهوه با چه داروهایی تداخل دارد؟» را بخوانید.
