شهریور
اگر تازه به جمع قهوه‌نوشان پیوسته باشید، احتمالاً این سؤال برایتان پیش‌آمده است که چرا بعضی نوشیدنی‌ها تنها شکل قهوه را دارند و اثری از عطروطعم مطبوع قهوه در آنها وجود ندارد.
مهم‌ترین عاملی که آن مزه و رایحه مطبوع و دوست‌داشتنی را به نوشیدنی‌ها می‌دهد کیفیت دان قهوه‌ای است که در تهیه نوشیدنی به‌کاررفته است. در این مقاله از مجله قهوه درباره تأثیر کیفیت دان قهوه بر طعم نوشیدنی‌ها توضیح خواهیم داد؛ علاوه بر این، به بررسی علمی کیفیت قهوه و عوامل مؤثر در این موضوع نیز خواهیم پرداخت.
فهرست عناوین
کیفیت دان قهوه چگونه روی نوشیدنی شما تأثیر می‌گذارد؟
گاهی اوقات یک فنجان قهوه چنان عطر و طعمی دارد که هوش از سرتان می‌برد. در مقابل، بعضی‌اوقات قهوه‌ای می‌نوشیم که تنها شکل قهوه دارد و اثری از مزه و رایحه مطبوع قهوه در آن وجود ندارد.
قهوه‌نوشان حرفه‌ای به‌خوبی می‌دانند که نوشیدنی اولی از دان قهوه باکیفیت و تازه تهیه شده است و دومی از قهوه بی‌کیفیت و کهنه. به‌طورکلی، کیفیت دان قهوه‌ای که در تهیه نوشیدنی‌ها به کار می‌بریم از چند نظر روی عطروطعم آنها تأثیر می‌گذارد:
پیچیدگی و چندلایگی طعم نوشیدنی
انواع دان قهوه باکیفیت طعم‌های متنوع و مختلفی را در خود پنهان دارند که با هر جرعه نوشیدنی یکی از آنها را حس می‌کنید؛ ته‌مزه‌های شکلاتی، کاراملی، گُل مانند، میوه‌ای یا آجیلی همگی جزو این طعم‌های شگفت‌انگیز هستند که چشیدن نوشیدنی نهایی را به تجربه‌ای خاص و مطبوع تبدیل می‌کنند.
در مقابل، نوشیدنی‌هایی که با استفاده از دان قهوه بی‌کیفیت تهیه می‌شوند نه‌تنها فاقد این طعم چندلایه هستند، بلکه اغلب مزه‌ای بیش از حد تلخ، ترش یا حتی کاه‌مانند دارند.
میزان اسیدیته نوشیدنی
اسیدیته یکی از ویژگی‌های مثبت قهوه است که کیفیت دان‌های قهوه تا حد زیادی روی میزان آن تأثیر می‌گذارد. دان قهوه باکیفیت اسیدیته مناسبی دارد که بی‌آن‌که ته‌مزه‌های خاص قهوه را از بین ببرد طعمی طراوت‌بخش به نوشیدنی می‌دهد. از سوی دیگر، دان قهوه بی‌کیفیت حالت اسیدی تند و تیزی به نوشیدنی می‌دهد که طعم آن را به‌کلی خراب می‌کند.
غلظت نوشیدنی
وقتی در تهیه نوشیدنی از دان قهوه باکیفیت استفاده می‌کنید نوشیدنی شما غلظت مناسب و بافتی مخملی و یکدست پیدا می‌کند. در مقابل، نوشیدنی‌هایی که با قهوه کیفیت پایین تهیه می‌شوند معمولاً غلظت کم و غیر یکدستی دارند و احساس ناخوشایندی روی زبان و کام ما ایجاد می‌کنند.
عطر و رایحه نوشیدنی
دان قهوه باکیفیتی که تازه رُست و آسیاب شده باشد رایحه مطبوع و مدهوش‌کننده‌ای به نوشیدنی می‌دهد که به‌هیچ‌وجه قابل‌مقایسه با بوی قهوه کهنه نیست. رایحه قهوه باکیفیت که معمولاً ته‌مایه‌ای از بوی کارامل، مرکبات یا ادویه‌های خوشبو دارد چنان حس بویایی را درگیر می‌کند که می‌تواند شما را بی‌آن‌که قصد خرید قهوه داشته باشید، داخل کافه یا قهوه‌فروشی‌ها بکشاند. در مقابل، قهوه مانده هیچ عطر و رایحه شاخص و خوشایندی ندارد و حتی ممکن است بوی نامطبوع سوختگی یا کهنگی بدهد.
شکل و ظاهر نوشیدنی
جالب است بدانید که کیفیت دان قهوه حتی روی ظاهر نوشیدنی نهایی تأثیر می‌گذارد؛ پس اگر به دنبال آن لایه غلیظ روی اسپرسو یا طرح‌های پیچیده و زیبای لاته آرت هستید حتماً هنگام خرید دان قهوه به کیفیت آن توجه داشته باشید.
عوامل مؤثر بر کیفیت دان قهوه
در بخش قبلی به تأثیر کیفیت قهوه بر طعم و رایحه نوشیدنی نهایی پرداختیم؛ در این بخش خواهیم دید که چه عواملی روی کیفیت دان‌های قهوه تأثیر می‌گذارد:
گونه گیاهی
نزدیک به ۱۲۰ گونه قهوه در سراسر جهان شناخته شده است که از این میان، قهوه عربیکا و قهوه روبوستا پرفروش‌ترین آنها محسوب می‌شود. هر یک از این گونه‌های قهوه ویژگی‌های خاصی دارند که همین باعث وجود تفاوت کیفیت نوشیدنی‌های نهایی می‌شود.
قهوه عربیکا نسبت به قهوه روبوستا کافئین کمتری دارد اما رایحه آن بیشتر و مطبوع‌تر است. علاوه بر این، نوشیدنی‌های تهیه شده از این نوع قهوه طعمی یکدست‌تر و شیرین‌تر دارند و ته‌مزه آنها به طعم شکلات، میوه و انواع توت شبیه است.
از سوی دیگر، قهوه روبوستا کافئین بیشتر و طعمی تندتر و تلخ‌تر و ته‌مزه‌ای خاکی مانند دارد. به دلیل همین ویژگی‌های متفاوت است که برای تهیه پودر قهوه اسپرسو معمولاً این دو نوع دان قهوه را با هم ترکیب می‌کنند.
خاستگاه قهوه
منظور از خاستگاه قهوه محل کشت آن است؛ تفاوت میان شرایط جوّی، میزان و نوع بارش‌ها، ارتفاع از سطح دریا و نوع خاک در خاستگاه‌های مختلف قهوه باعث می‌شود قهوه‌هایی که در مناطق جغرافیایی متفاوت کشت می‌شوند خصوصیات متمایزی داشته باشند.
این تفاوت‌های جغرافیایی روی سلامت گیاه قهوه، مدت زمان لازم برای رسیدن قهوه، میزان محصول‌دهی هر گیاه، میزان کافئین آن و حتی عطروطعم دان قهوه تأثیر می‌گذارد.
گیاه عربیکا نسبت به گونه روبوستا حساس‌تر است و برای رشد و نمو به خاک و شرایط جوّی خاصی نیاز دارد؛ این گیاه معمولاً در مناطق با ارتفاع بالا، دمای بین ۱۵ تا ۲۳ درجه سانتی‌گراد و میزان بارش سالانه ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی متر رشد می‌کند.
از سوی دیگر، گیاه روبوستا به دلیل کافئین بالایی که دارد، در مقابل آفات مقاومت بیشتری نشان می‌دهد و در مناطق با ارتفاع کمتر، دمای بین ۲۴ تا ۳۱ درجه سانتی‌گراد و میزان بارش سالانه بیشتر رشد می‌کند.
روش فراوری دان قهوه
یکی دیگر از عوامل مهمی که روی کیفیت دان قهوه تأثیر می‌گذارد روش فراوری دان قهوه است. منظور از فراوری مراحل و فرایندی است که طی آن دان قهوه از میوه آن جدا می‌شود. توصیه می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با این فرایند مقاله روش‌های فراوری قهوه از مجله «قهوه ریو» را مطالعه کنید.
به‌طورکلی سه روش رایج برای فراوری دان قهوه وجود دارد که هر یک باعث ایجاد ویژگی‌های مشخصی در نوشیدنی نهایی می‌شود: فراوری طبیعی، فراوری شسته یا خیس و فراوری عسلی.
رُست قهوه
منظور از رُست یا برشته‌کاری قهوه فرایندی است که طی آن ظاهر، طعم و رایحه دان قهوه تغییر می‌کند. حرارت بالای فرایند رُست قهوه باعث می‌شود قند موجود در دان قهوه کاراملی شود.
علاوه بر این، طعم اسیدها و سایر ترکیبات موجود در دان قهوه نیز در اثر حرارت بیشتر خود را نشان می‌دهد و شاخص‌تر می‌شود. رُست قهوه به سه روش لایت، مدیوم و دارک انجام می‌شود که هر کدام بر عطروطعم و همچنین میزان کافئین قهوه تأثیر متفاوتی دارد.
تازگی قهوه
عامل دیگری که بر کیفیت دان قهوه تأثیر زیادی دارد تازگی آن است. تازگی قهوه به حفظ طعم، عطر و خواص آن کمک می‌کند. به همین دلیل برای خرید دان قهوه مرغوب با طعم عالی باید حتماً به تاریخ رُست آن دقت داشته باشید.
نشانه‌های دان قهوه باکیفیت
اکنون که با اهمیت کیفیت دان قهوه و عوامل مؤثر بر این کیفیت آشنا شدید باید نحوه تشخیص آن را هم یاد بگیرید. قبلاً در مطلب راهنمای خرید قهوه برای تازه کارها روش انتخاب بهترین دان قهوه را با شما در میان گذاشتیم؛ در این مقاله نیز به‌اختصار به مهم‌ترین ویژگی‌های دان قهوه می‌پردازیم که برای بررسی کیفیت قهوه باید به آنها دقت کنید:
- خاستگاه قهوه: کیفیت دان قهوه تک‌خاستگاه معمولاً از قهوه ترکیبی بیشتر است؛ چرا که قهوه تک‌خاستگاه تمامی ویژگی‌های منحصربه‌فرد خاستگاه خود را به نوشیدنی نهایی منتقل می‌کند.
- گونه قهوه: دان قهوه عربیکا به دلیل ویژگی‌های خاص که در بالا به بعضی از آنها اشاره کردیم باکیفیت‌تر از دان قهوه روبوستا محسوب می‌شود و عطروطعم مطبوع‌تری به نوشیدنی می‌دهد.
- ظاهر دان قهوه: دان‌های قهوه باکیفیت رنگ و اندازه‌ای یکدست و چگالی بالایی دارند. علاوه بر این، دان قهوه نباید شکسته، لب‌پریده یا رنگ‌ورورفته باشد. علاوه بر این، دان قهوه نباید بیش از حد چرب و مرطوب یا بیش از اندازه خشک باشد و باید رنگ و رو و ظاهر یکدستی داشته باشد.
- عطر و بوی دان قهوه: رایحه قهوه با کیفیت قوی و خوشایند است که بسته به میزان رُست یا گونه و خاستگاه قهوه ممکن است ته‌مایه‌ای شکلاتی، میوه‌ای، آجیلی، کاراملی یا گُل‌مانند داشته باشد.
- تاریخ و نوع رُست قهوه: اگر به دنبال خرید قهوه بسیار باکیفیت هستید همیشه دقت کنید که از زمان رُست دان قهوه بیشتر از یک ماه نگذشته باشد. علاوه بر این، میزان رُست قهوه نیز باید متناسب با گونه آن باشد و باعث تقویت عطروطعم طبیعی قهوه شود نه اینکه آن را از بین ببرد.
- قیمت دان قهوه: قیمت قهوه درجه‌یک به‌مراتب از قیمت دان قهوه بی‌کیفیت بالاتر است؛ این اختلاف قیمت به علت هزینه‌های بیشتری است که برای کشت و فراوری قهوه باکیفیت صرف می‌شود و دقت کنید که قهوه در ایران کشت نمی‌شود و قیمتی دلاری دارد و اگر یک قهوه خیلی ارزان است، نشان از بی‌کیفیت بودن آن است.
- اعتبار واردکننده و فروشنده قهوه: اگر وارد کننده و کارخانه معتبر و شناخته شده‌ای آن دان قهوه را وارد، رست و بسته بندی کرده باشد، به مراتب می‌توانید از کیفیت آن بیشتر مطمئن باشید. توصیه می‌کنیم که به هیچ وجه به سمت قهوه‌های بی‌نام‌ونشان و کارگاهی نروید چون شرایط رست قهوه به استانداردهای بهداشتی و تخصصی خاصی نیاز دارد.
- کیفیت نوشیدنی نهایی: مهم‌ترین نشانه کیفیت دان قهوه خوش عطروطعم بودن و میزان اسیدیته مناسب نوشیدنی‌هایی است که از آن تهیه می‌شود؛ بنابراین، برای بررسی کیفیت قهوه‌ای که خریده‌اید کمی از آن را آسیاب و دم کنید و باتوجه‌به تجربه دست‌اول خودتان درباره کیفیت آن تصمیم بگیرید.
اگر قهوه را حضوری می‌خرید، به فروشنده بگویید که به عنوان امتحان، یک فنجان از همان قهوه را برای شما سرو کند و اگر هم خرید آنلاین قهوه را ترجیح می‌دهید، در مرحله اول، مقدار و وزن کمتری را تهیه و امتحان کنید.
کلام و پیشنهاد آخر
در این مطلب از مجله قهوه ریو به بررسی اهمیت کیفیت دان قهوه و تأثیر آن بر طعم نوشیدنی نهایی پرداختیم. علاوه بر این، به عواملی که دان قهوه درجه یک را از دان قهوه نامرغوب متمایز می‌کند اشاره کردیم و مهم‌ترین نشانه‌های دان قهوه باکیفیت را نیز با شما در میان گذاشتیم.
اگر به دنبال خرید دان قهوه باکیفیت هستید، همین حالا به بخش محصولات وب‌سایت ما مراجعه کنید و قهوه خود را انتخاب کنید برای مراجعه به فروشگاه از صفحه قیمت قهوه استفاده کنید؛ همچنین می‌توانید در کاپریو ترکیب قهوه مخصوص خودتان را بسازید، سفارش دهید و در سریع‌ترین زمان آن را تحویل بگیرید.