شهریور
تبریک می‌گوییم! پس بالاخره شما هم به جمع قهوه‌دوستان و قهوه‌نوشان پیوستید. البته به‌خوبی می‌دانیم که دنیای قهوه باآن‌همه عطروطعم بی‌نظیرش آن‌قدر متنوع است که گاهی انتخاب و خرید قهوه برای تازه کارها به چالش تبدیل می‌شود.
به همین دلیل، در این مطلب از مجله قهوه سعی می‌کنیم نکات مهم خرید قهوه برای مبتدیان را با شما در میان بگذاریم تا اولین خرید برایتان آسان‌تر شود. اگر شما هم به دنبال این هستید که با انواع قهوه آشنا شوید تا بتوانید با انتخاب مناسب و تهیه نوشیدنی‌های مختلف آشپزخانه منزلتان را به کافه‌ای دنج و دوست‌داشتنی تبدیل کنید، تا انتهای این مطلب با همراه باشید.
اگر برای اولین‌بار به قهوه‌فروشی حرفه‌ای و باسابقه‌ای مراجعه کنید، احتمال دارد از روبه‌رو شدن باآن‌همه دان قهوه مختلف و متنوع احساس سردرگمی کنید.
در این بخش از مطلب به معرفی و بررسی اجمالی انواع قهوه باتوجه‌به گونه گیاهی و خاستگاه آن‌ها خواهیم پرداخت تا از این به بعد، بتوانید با اعتمادبه‌نفس بیشتری قهوه دلخواه و موردپسندتان را تهیه کنید.
فهرست عناوین
انواع قهوه از نظر گونه گیاهی: قهوه روبوستا و قهوه عربیکا
اولین موضوعی که باید هنگام خرید قهوه به آن دقت کنید، گونه قهوه است. گونه‌های مختلفی از قهوه (بیش از ۱۰۰ گونه) در جهان تولید می‌شود که همین موضوع می‌تواند انتخاب آن برای شما کمی سخت کند؛ بااین‌حال رایج‌ترین گونه‌های قهوه عبارت است از قهوه عربیکا و قهوه روبوستا که هر یک ویژگی‌های خاص خودشان را دارند.
معرفی کوتاهی از قهوه روبوستا
قهوه روبوستا با طعم تلخ و کافئین بالایی که دارد، برای افرادی مناسب‌تر است که می‌خواهند با یک فنجان قهوه سطح انرژی‌شان را بالا ببرند و روز خود را بسازند.
ویژگی‌های قهوه روبوستا
- طعم: قهوه روبوستا طعم تند، گس و غلیظی دارد و برای تهیه اسپرسو و نوشیدنی‌های سنتی به سبک ایتالیایی عالی است.
- کافئین: میزان کافئین قهوه روبوستا بسیار بالاست؛ به همین دلیل نوشیدنی‌هایی که با قهوه روبوستا تهیه می‌شود به‌شدت انرژی‌بخش هستند.
- خاستگاه: این گونه قهوه بیشتر در آفریقا و اندونزی و در مناطقی که ارتفاع آن‌ها به سطح دریا نزدیک‌تر است کشت می‌شود. به‌طورکلی به دلیل مقاومت بالای قهوه روبوستا می‌توان این گونه قهوه را در مناطق مختلف با آب‌وهوای متنوع کاشت.
- قیمت: قهوه روبوستا در مقابل آفات و امراض و پدیده‌های جوّی بسیار مقاوم است و حجم میوه بیشتری به کشاورز تحویل می‌دهد و این دو ویژگی باعث شده است که قیمت آن مناسب‌تر و ارزان‌تر باشد.
گونه قهوه عربیکا
قهوه عربیکا با طعم نسبتاً شیرین و ملایم برای استفاده روزمره و نوشیدن فنجان‌های پی‌درپی گزینه بسیار مناسبی است؛ همچنین باتوجه‌به میزان کافئین کمِ قهوه عربیکا، آن را به‌عنوان بهترین گونه قهوه برای تازه کارها معرفی ی کنیم.
ویژگی‌های قهوه عربیکا
- طعم: قهوه عربیکا طعم ملایمی دارد. علاوه بر این، انواع مختلف قهوه عربیکا باتوجه‌به خاستگاه خود عطر و طعم‌های متنوعی دارد و همین باعث می‌شود هر ذائقه‌ای که داشته باشید هم قهوه عربیکا پاسخگوی شما باشد.
- کیفیت: قهوه عربیکا عموماً به‌عنوان قهوه باکیفیت‌تری نسبت به روبوستا شناخته می‌شود.
- کافئین: میزان کافئین قهوه عربیکا بسیار کمتر از قهوه روبوستا و حدود نصف آن است.
- خاستگاه: قهوه عربیکا بیشتر در آمریکای جنوبی کشت می‌شود. در مقایسه با قهوه روبوستا، کشت این قهوه در مناطق مرتفع‌تر انجام می‌شود و طعم آن بیشتر تحت‌تأثیر شرایط جوّی و آب هوای منطقه کشت قرار می‌گیرد.
- قیمت: این نوع قهوه در مقایسه با روبوستا و گونه‌های دیگر، قیمت بیشتری دارد چون بیشتر در معرض آفات و امراض قرار دارد و هزینه‌های مرحله داشت و مراقبت از آن بالاست.
انواع قهوه از نظر خاستگاه: قهوه تک خاستگاه و ترکیبی
یکی دیگر از ویژگی‌های قهوه که آشنایی با آن به خرید آسان‌تر شما کمک می‌کند، خاستگاه (Origin) قهوه است. قهوه‌هایی که به دست ما می‌رسد، در مناطق و کشورهای مختلفی کشت شده است و هر کدام باتوجه‌به خاستگاه، ویژگی‌های خاصی دارد.
قهوه تک‌خاستگاه (Single Origin)
قهوه تک‌خاستگاه همان‌طور که از نامش هم پیداست، قهوه‌ای است که تنها از محصول به‌دست‌آمده از یک منطقه، کشور و گاهی حتی ناحیه و مزرعه تهیه می‌شود. باتوجه‌به تفاوت میان جنس خاک، آب‌وهوا، میزان بارش‌های جوّی، گونه بذر و ارتفاع از سطح دریا این قهوه‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که روی عطروطعم و میزان کافئین‌شان تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان‌مثال:
- قهوه برزیل: طعمی ملایم، آجیلی، شکلاتی با ترشی کم دارد و خوش‌رایحه و خوش‌خوراک است.
- قهوه کلمبیا: طعمی متعادل، کاراملی و کمی شیرین دارد و میزان ترشی (اسیدیته) آن نیز نسبتاً کم است.
- قهوه آمریکای مرکزی: طعمی کاکائویی، کاراملی با ته‌مایه میوه‌ای و اسیدیته متوسطی دارد.
به دلیل همین تنوع طعم است که فروشندگان هنگام پیشنهاد قهوه برای تازه‌کارها اغلب خرید قهوه ترکیبی را پیشنهاد می‌کنند؛ چرا که در ابتدای کار ممکن است طعم خاص قهوه تک‌خاستگاه با ذائقه شما سازگار نباشد.
قهوه ترکیبی (Blend)
قهوه ترکیبی همان‌طور که از نامش پیداست، از ترکیبی از چند نوع دان قهوه با خاستگاه‌های مختلف تهیه شده است. هر یک از این انواع قهوه عطروطعم خاصی به ترکیب می‌دهد و می‌توان از آن برای تهیه نوشیدنی‌های خوش‌طعم استفاده کرد. مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت قهوه ترکیبی که باعث محبوبیت آن شده است عبارت است از:
- تعادل بین طعم‌ها: در قهوه ترکیبی انواع قهوه با طعم‌های تلخ‌وشیرین و میوه‌ای و شکلاتی با هم ترکیب شده‌اند تا در نهایت نوشیدنی شما طعمی متعادل و لذت‌بخش داشته باشد. زمانی که تازه‌کارید و دنیای قهوه را کامل نمی‌شناسید، چشیدن یک طعم واحد و خاص از قهوه به احتمال زیاد برایتان تجربه خوشایندی نخواهد بود.
- سازگار با انواع ذائقه: قهوه‌های ترکیبی معمولاً با ذائقه‌های مختلف سازگار هستند و به همین دلیل بهترین قهوه برای مبتدیان شناخته می‌شود.
هنگام اولین خرید قهوه باید به چه مواردی توجه کنید
اکنون که با قهوه‌ها از نظر گونه و خاستگاه آشنا شدید، بهتر می‌توانید قهوه موردنظرتان را انتخاب کنید. بااین‌حال، هنگام خرید قهوه بایستی به ویژگی‌های مهم دیگری نیز توجه کنید تا بتوانید اولین خرید قهوه را به شکل تجربه‌ای خوشایند پشت سر بگذارید. مهم‌ترین ویژگی‌های قهوه که هنگام انتخاب قهوه باید در نظر بگیرید عبارت‌اند از:
شکل و ظاهر قهوه
با این که اغلب فروشندگان هنگام پیشنهاد قهوه برای تازه‌کارها فقط پودر قهوه آسیاب شده را پیشنهاد می‌دهند، باید بدانید چه گزینه‌هایی پیش روی شماست که می‌توانید از میان آن‌ها مناسب‌ترین را انتخاب کنید.
دان قهوه
دیگر اشکال قهوه هم از همین دان قهوه تهیه می‌شود و اگر قهوه را به صورت دان تهیه کنید، مزیت مهمی برای شما به همراه دارد و آن هم این است که قهوه شما تازه می‌ماند. اما اگر در خانه‌تان آسیاب مخصوص قهوه ندارید، کلاً نباید به سمت خرید دان قهوه بروید.
برای تهیه نوشیدنی با تمامی دستگاه‌های تهیه قهوه باید دان قهوه رُست شده را آسیاب کنید؛ پس اگر در خانه آسیاب قهوه ندارید توصیه می‌کنیم قهوه را به‌صورت پودرِ تازه آسیاب شده تهیه کنید.
پودر قهوه
قهوه آسیاب شده یا پودر قهوه تازه از آسیاب کردن دان قهوه به دست می‌آید. اگر آسیاب مخصوص قهوه ندارید، حتماً باید قهوه را به صورت پودر شده بخرید. پودر قهوه با درجه‌های مختلف آسیاب برای انواع روش تهیه قهوه به فروش می‌رسد.
بااین‌حال، ازآنجایی‌که عطروطعم قهوه آسیاب شده در مقایسه با دان قهوه سریع‌تر از بین می‌رود، توصیه می‌کنیم پودر قهوه را متناسب با میزان مصرف خود تهیه و نگهداری کنید و آن را در حجم زیاد خریداری نکنید.
اگر به اطلاعات بیشتر در مورد آسیاب کردن دان قهوه نیاز دارید، مطلب راهنمای آسیاب کردن قهوه را مطالعه کنید.
پاد قهوه
پاد قهوه یا کافی‌پاد به شکل غلافی از فیلتر کاغذی عرضه می‌شود که مقداری پودر قهوه آسیاب شده به اندازه سرو یک فنجان قهوه داخل آن قرار دارد. پاد قهوه به دلیل استفاده آسان، سریع و بی‌دردسر معروف شده است.
هرچند که از نظر اغلب قهوه‌نوشان حرفه‌ای عطروطعم قهوه‌های تهیه شده با کافی‌پاد نمی‌تواند با قهوه تهیه شده از پودر قهوه تازه آسیاب‌شده برابری کند.
کپسول قهوه
کپسول قهوه شباهت زیادی به پاد قهوه دارد و تفاوت اصلی آن‌ها این است که برای تهیه قهوه با کپسول حتماً به دستگاه اسپرسوساز یا قهوه‌ساز کپسولی نیاز دارید.
اگر چندان در قیدوبند عطروطعم قهوه نیستید و به کیفیت قهوه اهمیت نمی‌دهید و بیشتر به دنبال یک فنجان قهوه بی‌دردسرید، کپسول قهوه می‌تواند برای شما گزینه مناسبی باشد. البته کپسول قهوه برای تازه کارها بیشتر مناسب است تا قهوه‌نوشان حرفه‌ای که به دنبال تجربه طعم واقعی قهوه هستند.
کپسول قهوه در واقع، حجم مشخص و آماده‌ای از قهوه آسیاب شده درون یک بسته‌بندی کپسولی آلومینیومی است که در طعم‌ها و انواع مختلف به بازار عرضه می‌شود. برای عصاره‌گیری از کپسول قهوه به خرید یک دستگاه اسپرسوساز کپسولی مخصوص نیاز خواهید داشت.
قهوه فوری یا پیش‌عصاره‌گیری شده
نوع دیگری از قهوه‌ها در دنیای امروز در بسته بندی‌های مختلف به صورت پودر قهوه فوری به دست شما می‌رسد. این نوع قهوه از نظر حرفه‌ای‌ها، اصالت خاصی ندارد و بیشتر برای تهیه دسرها و نوشیدنی‌های بر پایه قهوه و زمانی که عجله دارید کاربرد دارد.
توصیه متخصصان حوزه قهوه این است که تا زمانی که می‌توانید قهوه تازه مصرف کنید، به سمت استفاده از این نوع قهوه‌های فوری نروید. قهوه‌های فوری در کارخانه‌ها در طی فرایندهای پیچیده‌ای تولید می‌شود.
دان و پودر تازه قهوه در کارخانه عصاره‌گیری می‌شود و در طی فرایند شیمیایی مجدداً خشک می‌شود و به پودر جدیدی تبدیل می‌شود که دیگر نیاز به دم‌آوری و عصاره‌گیری ندارد و فقط با استفاده از یک فنجان آب جوش می‌توانید به قهوه دست پیدا کنید.
برای بررسی و خرید انواع قهوه فوری باکیفیت که با استفاده از سالم‌ترین روش‌های استاندارد تولید شده است می‌توانید به صفحه خرید قهوه فوری مراجعه کنید.
نوع رُست قهوه
نوع و میزان رُست یکی از ویژگی‌های مهم قهوه است که روی عطروطعم آن تأثیر زیادی دارد. هرچه دان قهوه بیشتر رُست شود و رنگ آن از روشن به تیره تغییر کند، عطروطعم اولیه و میزان کافئین آن کاهش پیدا می‌کند. رایج‌ترین انواع رُست قهوه عبارت‌اند از:
لایت رُست
وقتی دان قهوه به روش لایت (Light Roast) رُست می‌شود به رنگ قهوه‌ای روشن درمی‌آید. در این نوع از رست قهوه، هیچ روغنی روی سطح دان‌ها جمع نمی‌شود. قهوه لایت اسیدیته و کافئین بالایی دارد و ویژگی‌هایی مانند عطروطعم اولیه دان قهوه را در خود حفظ می‌کند.
به همین دلیل، از این نوع رُست بیشتر برای قهوه چکانه‌ای (Drip Coffee) یا قهوه دمی استفاده می‌کنیم. در واقع، اصیل‌ترین نوع رست قهوه همین رست لایت است چون تمام خواص و طعم اصلی دان قهوه حفظ می‌شود و کافئین زیادی هم به شما تحویل می‌دهد.
مدیوم رُست
قهوه مدیوم رُست (Medium Roast) یا قهوه با رُست متوسط به دلیل طعم یکدست و میزان گَسی متوسطی که دارد، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های قهوه برای تازه کارها تبدیل شده است.
اسیدیته و طعم میوه‌ای این نوع قهوه در مقایسه با قهوه لایت کمتر و از قهوه دارک بیشتر است. سطح دان‌های قهوه در این روش نیز تقریباً بدون روغن است. قهوه مدیوم طعمی شیرین، ملایم و شکلاتی دارد که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای اسپرسو تبدیل می‌کند.
دارک رُست
قهوه با رُست دارک یا تیره (Dark Roast) کافئین و اسیدیته کمتر و عطر طعمی تند و دودی دارد. در این روش رُست قهوه دان‌های قهوه از خود روغن پس می‌دهند و سطح‌شان چرب می‌شود. قهوه دارک به رنگ قهوه‌ای تیره متمایل به سیاه براق است و برای تهیه اسپرسو، قهوه کلد برو (Cold Brew) یا انواع قهوه با شیر یا خامه مناسب است.
درجه آسیاب قهوه
بعد از این که با درنظرگرفتن سلیقه، ذائقه و بودجه‌تان نوع قهوه خود را از نظر گونه، خاستگاه، شکل و میزان رُست انتخاب کردید باید با توجه به این که از کدام یک از ابزارهای تهیه قهوه استفاده می‌کنید، قهوه‌ای تهیه کنید که میزان آسیاب آن برای روش دم‌آوری موردنظرتان مناسب باشد. آسیاب قهوه معمولاً به شکل‌های زیر انجام می‌شود:
آسیاب درشت
قهوه درشت آسیاب شده برای روش سرددَم و استفاده در فرنچ‌پرس (French Press) مناسب است.
آسیاب نسبتاً درشت
- قهوه‌ای که به شکل نسبتاً درشت آسیاب می‌شود برای دستگاه‌های چکانه‌ای مثل V60 مناسب است.
آسیاب متوسط
- قهوه متوسط آسیاب شده برای روش‌های دم‌آوری دیگری مثل کمکس مناسب است.
آسیاب ریز
- قهوه ریز آسیاب‌شده برای انواع اسپرسوساز و موکاپات مناسب است.
آسیاب خیلی ریز
- قهوه‌ای که به شکل خیلی ریز آسیاب می‌شود برای روش دم‌آوری قهوه ترک با قهوه‌جوش (جذوه) مناسب است.
نکات مهم خرید قهوه برای تازه کارها
تا این جا انواع قهوه را معرفی کردیم و همچنین ویژگی‌هایی را که برای خرید قهوه مناسب باید به آن‌ها توجه داشته باشید با شما در میان گذاشتیم. در این بخش به مهم‌ترین نکات خرید قهوه برای مبتدیان می‌پردازیم تا بتوانید خرید بهتر و حرفه‌ای‌تری را تجربه کنید.
آسیاب تعیین کننده همه چیز است
توجه داشته باشید که نوع آسیاب قهوه است که روش درست کردن آن را تعیین می‌کند. یعنی تفاوت قهوه ترک، قهوه اسپرسو، قهوه دمی و… فقط در نوع آسیاب آن‌هاست. شما می‌توانید با تغییر درجه آسیاب، هر نوع از دان قهوه را به نوع خاصی از پودر برای روش‌های مختلف تبدیل کنید.
به عنوان مثال، وقتی دان قهوه دنیرو مدیوم‌رست ریو را می‌خرید، با درجه آسیاب ریز می‌توانید آن را به پودر مناسب برای قهوه اسپرسو تبدیل کنید و با آسیاب آن با درجه درشت، آن را به پودر قهوه برای روش‌های دم‌آوری دیگر مثل V60 تبدیل کنید.
به تایپ شخصیتی و ذائقه غذایی‌تان توجه کنید
نوشیدن قهوه قبل از هر چیزی باید به تجربه‌ای خوشایند و لذت‌بخش برای شما بدل شود؛ پس اولین توصیه ما در مورد انتخاب قهوه برای تازه کارها این است که حتماً ذائقه و سلیقه خودتان در نظر بگیرید.
اگر طعم تلخ مورد پسندتان است، قهوه روبوستای دارک یا مدیوم می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. از طرف دیگر، اگر شیرین‌پسند هستید، قهوه ترکیبی لایت با درصد عربیکای بالا گزینه مناسب‌تری برای شما به نظر می‌رسد.
آزمون‌وخطا کنید
وقتی تازه به جمع قهوه‌نوشان ملحق می‌شوید، کمی زمان می‌برد تا نوع و ترکیب قهوه موردعلاقه‌تان را پیدا کنید. سعی کنید در این مرحله، از هر نوع قهوه مقدار کمی تهیه کنید و طعم‌ها و تجربه‌های مختلف را با هم مقایسه کنید و ببینید کدام را بیشتر می‌پسندید.
از دیگر افراد و متخصصان قهوه کمک بگیرید
علاوه بر توجه به ذائقه شخصی و آزمون‌وخطا می‌توانید از قهوه‌نوش‌های حرفه‌ای و باریستاهای کهنه‌کار برای انتخاب قهوه مناسب کمک بگیرید. برای آن‌ها توضیح دهید که از نوشیدنی خود دقیقاً چه توقعی دارید تا بتوانند بهتر شما را راهنمایی کنند.
به تازگی قهوه توجه داشته باشید
اگر در منزل آسیاب قهوه دارید سعی کنید قهوه را به‌صورت دان بخرید و خودتان آسیاب کنید تا تازگی آن بهتر حفظ شود. در غیر این صورت، خرید قهوه تازه‌آسیاب‌شده گزینه بهتری است. چرا که خرید آسیاب قهوه برای تازه کارها شاید چندان مقرون‌به‌صرفه به نظر نرسد.
به عنوان مثال، اگر مصرف زیادی ندارید، با توجه به نوع روش استفاده و دم‌آوری‌تان، پودر قهوه را در حجم ۱۰۰ یا ۲۵۰ گرمی تهیه کنید و پودر قهوه ۱ کیلوگرمی را فراموش کنید. با خرید بسته‌های ۲۵۰ گرمی، تعداد دفعات خرید بیشتری خواهید داشت اما پودر قهوه را انبار و کهنه نمی‌کنید و آن را تازه و با عطر و طعم اصیل نوش‌جان می‌کنید.
به نظرات دیگران توجه کنید
برای اولین خرید قهوه از دوستان و آشنایان قهوه‌باز خود بخواهید تا فروشگاهی خوش‌نام را به شما معرفی کنند. اگر هم قصد خرید آنلاین قهوه دارید حتماً نظرات مشتریان قبلی فروشگاه را در شبکه‌های اجتماعی بررسی کنید تا از کیفیت قهوه مطمئن شوید.
خودتان طعم‌ها را کشف کنید
کلماتی مانند شکلاتی، میوه‌ای، آجیلی گُلی و مانند آن دقیقاً نمی‌توانند مزه‌ای را که شما شخصاً تجربه می‌کنید مشخص کنند. پس سعی کنید وقتی قهوه می‌خرید، ببینید در توضیحات محصول راجع به طعم آن چه چیزی نوشته شده است و با مزه‌مزه‌کردن نوشیدنی شخصاً آن طعم را زیر زبانتان کشف کنید.
قهوه را در جای مناسب نگهداری کنید
حتی اگر بهترین و باکیفیت‌ترین و گران‌قیمت‌ترین قهوه دنیا را بخرید و آن را در جای مناسب نگهداری نکنید ظرف مدت کوتاهی عطروطعم و تازگی خود را از دست می‌دهد. پس بعد از خرید قهوه حتماً آن را در یک ظرف دربسته محفوظ از هوا بریزید و در جایی خشک و خنک قرار دهید.
حواستان باشد که قهوه را نباید در یخچال یا فریزر نگهداری کنید چرا که رطوبت بالای این فضاها به‌شدت روی کیفیت قهوه تأثیر می‌گذارد.
راهنمایی در مورد روش نگهداری از قهوه
کلام آخر برای تازه‌کارها
در این مطلب از مجله قهوه، انواع قهوه از نظر گونه و خاستگاه را معرفی کردیم. همچنین ویژگی‌های مهم قهوه را که هنگام خرید باید به آن‌ها توجه داشته باشید با شما در میان گذاشتیم.
در انتها نیز به هشت مورد از مهم‌ترین نکات خرید قهوه برای مبتدیان پرداختیم. در نهایت، اگر به دنبال این می‌گردید که در یک کلام بدانید بهترین قهوه برای تازه‌کارها چیست باید بدانید که هیچ فردی جز خودتان نمی‌تواند به این پرسش پاسخ بدهد.
اگر دوست دارید قهوه‌نوشی برایتان به تجربه‌ای خوشایند تبدیل شود باید باتوجه‌به شناختتان از انواع قهوه و ذائقه و امکاناتی که دارید، گزینه مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید.
ما در فروشگاه قهوه ریو تلاش می‌کنیم که با استفاده از انواع دان قهوه باکیفیت، تمام ذائقه‌ها و سلیقه‌های شما را پوشش دهیم و هدف نهایی‌مان این است که پس از نوشیدن قهوه، لبخند بر لبتان بنشیند.