فرق باریستا و بارتندر چیست؟

در دنیای کافه‌‌داری و آماده‌سازی قهوه و نوشیدنی‌های متنوع، دو واژه زیاد به گوش می‌خورد: باریستا و بارتندر. خیلی‌ها تصور می‌کنند این دو شغل یکسان است؛ بعضی هم به‌اشتباه می‌گویند کلمه «باریستا» عنوانی زنانه است و «بارتندر» فقط به مردان گفته می‌شود. اما فرق باریستا و بارتندر به وظایف و مهارت‌های تخصصی، میزان درآمد و مسیر شغلی‌شان برمی‌گردد؛ از جمله این که باریستا معمولا دم‌آوری انواع قهوه و نوشیدنی‌های گرم را بر عهده دارد و بارتندر به تهیه نوشیدنی‌های سرد و ترکیبی مشغول است.

بررسی‌ها به ما نشان داد که مقایسه شغل باریستا و بارتندر هم برای متقاضیان ورود به بازار کار کافه و رستوران مفید است، هم از نگاه علاقه‌مندان قهوه و نوشیدنی‌های کافی‌شاپی جذابیت دارد. پس این مطلب مجله قهوه را به بررسی تفاوت‌های باریستا و بارتندر، وظایف، درآمد، بازار کار و مهارت‌های لازم برای هرکدام اختصاص دادیم. در این مرور سریع و کامل با ما همراه باشید.

باریستا کیست؟

باریستا (Barista) در دم‌آوری و سرو انواع قهوه و نوشیدنی‌های گرم، از قهوه دمی و اسپرسو تا لاته و کاپوچینو و ماکیاتو تخصص دارد. مهارت‌های باریستا برای فعالیت حرفه‌ای این موارد را در بر می‌گیرد:

شناخت قهوه (دانه‌ها و گونه‌های قهوه (عربیکا و روبوستا)، انواع ترکیبی و تک‌خاستگاه، عطر و طعم و بافت قهوه)
تسلط بر هنر آسیاب؛
کار با دستگاه اسپرسوساز؛
آشنایی با روش‌های مختلف دم‌آوری قهوه؛
آشنایی کلی با انواع دستگاه‌ها و ابزارهای دم‌آوری (سازوکار، تمیزکاری و نگه‌داری آن‌ها)؛
یادگیری هنر لاته آرت و تزئین نوشیدنی‌ها؛
کاپینگ یا قهوه‌آزمایی؛
کار تیمی، مدیریت زمان و تعامل با مشتریان.

وظایف باریستا

مهم‌ترین فرق باریستا و بارتندر وظایف آن‌ها است. باریستا بیشتر قهوه و نوشیدنی‌های ترکیبی قهوه را تهیه و سرو می‌کند. بنابراین باید از انواع قهوه موجود در محل کار آگاه باشد.

کار با ابزارهای تهیه قهوه، تمیزکاری و نگه‌داری درست آن‌ها در کنار رعایت بهداشت و استانداردهای کافی‌شاپ از مهم‌ترین وظایف باریستا به حساب می‌آید. نیازی به تاکید نیست که باریستا باید بر منو، نام کامل آیتم‌ها و ترکیبات آن‌ها هم تسلط کامل داشته باشد.

یکی دیگر از مهم‌ترین وظایف باریستای پشت پیشخان، تعامل مناسب و دوستانه با مشتریان در طول شیفت است تا تجربه لذت‌بخشی برای آن‌ها بسازد.

دریافت سفارش‌های داخلی و بیرون‌بر، پاسخگویی به مشتریان و کار با سیستم‌های فروش هم در میان وظایف باریستا قرار می‌گیرد.

بازار کار باریستا

در سال‌های اخیر با افزایش مصرف قهوه و رشد تعداد کافه‌ها کافی‌شاپ‌ها در ایران، بازار کار باریستاها رونق گرفته است. باریستاهای حرفه‌ای فرصت خوبی برای استخدام در کافی‌شاپ‌های تهران و شهرهای بزرگ دارند.

در مطلب شغل باریستا مفصل‌تر به بازار کار و فرصت‌های پیشرفت این حرفه پرداخته‌ایم، اما به‌طور کلی باریستاها بعد از چند سال تجربه، به یکی از این مسیرها می‌روند:

مدیریت کافی‌شاپ با بهره‌گیری از تجربه عملیاتی قبلی به‌عنوان باریستا؛
آموزش و مربیگری در کلاس‌های دم‌آوری یا لاته آرت؛
راه‌اندازی برند قهوه (برشته‌کاری یا تولید و فروش تخصصی قهوه)؛

شرکت در مسابقات ملی و بین‌المللی باریستا هم فرصت دیگری برای پیشرفت شغلی در این زمینه است.

درآمد باریستا

درآمد باریستا به تجربه و سابقه، محل کار (کشور، شهر، منطقه) و میزان مهارت‌هایش بستگی دارد. باریستاهای مبتدی در ایران معمولا درآمدی بین 13 تا ۱۵ میلیون تومان دارند، ولی درآمد باریستاهای حرفه‌ای و کارکنان کافی‌شاپ‌های لوکس به چندین برابر این مبلغ هم می‌رسد.

بارتندر کیست؟

بارتندر (Bartender) یا همان متصدی بار در تهیه و ترکیب انواع نوشیدنی‌های الکلی، غیرالکلی یا کوکتل‌های مخصوص تخصص دارد. این نوشیدنی‌ها با مواد اولیه‌ متنوع تهیه می‌شوند ولی آماده‌سازی‌شان معمولا شامل دم‌آوری قهوه گرم نیست.

رایج‌ترین محل کار بارتندر بار رستوران‌، هتل‌ یا کافه‌ است.

وظایف بارتندر

وظایف بارتندر شامل این موارد است:

تهیه و سرو نوشیدنی‌های الکلی/غیر الکلی (موکتل‌ها) و انواع نوشیدنی‌های سرد (موهیتو؛ پینا کلادا (آب آناناس + شیر نارگیل)؛ کوکتل پرتقال و انار، کوکتل توت‌فرنگی و لیمو، انواع شیک‌ (شیک شکلات، وانیل، توت‌فرنگی)؛ انواع اسموتی (ترکیب میوه تازه، یخ و گاهی ماست یا شیر؛ آب‌میوه‌های ترکیبی؛ لیموناد و آب‌میوه‌های گازدار؛ نوشیدنی‌های خنک بر پایه لیمو، سودا و طعم‌دهنده‌های مختلف؛ انواع چای‌ سرد؛
مدیریت بار و موجودی مواد اولیه؛
نظافت بار و مراقبت از تجهیزات موجود؛
تعامل مستقیم با مشتریان و حفظ آرامش و انرژی فضا؛
در برخی موارد، مدیریت پرداخت‌های مشتریان؛

بارتندرها بر اساس شناختی که از مواد اولیه دارند با ترکیب‌ خلاقانه آن‌ها طعم‌های جدیدی می‌آفرینند.

بازار کار بارتندر

ما با بررسی آگهی‌های استخدام بارتندر در ایران به این نتیجه رسیدیم که در بیشتر موارد انتظار می‌رود بارتندر علاوه بر نوشیدنی‌های سرد، چند مدل ساندویچ و میان‌وعده سبک نیز آماده و سرو کند. در بعضی نمونه‌ها هم منظور از بارتندر در آگهی استخدام همان باریستا بوده است.

به‌طور کلی، بازار کار بارتندر در ایران بسیار محدودتر از فرصت‌های شغلی باریستاها است و فقط بعضی رستوران‌ها و هتل‌های بین‌المللی یا مراکزی که به سفارت‌خانه‌ها خدمات می‌دهند بارتندر استخدام می‌کنند. به همین دلیل، این حرفه فرصت‌های شغلی کمتر اما تخصصی‌تری نسبت به باریستا دارد.

علاوه‌بر این، بسیاری از کارفرمایان ایرانی انتظار دارند باریستا وظایف بارتندر را هم انجام دهد، یعنی همزمان از مهارت‌های لازم برای مدیریت بار سرد و گرم برخوردار باشد.

مسیر شغلی بارتندر

بارتندرها در مسیر حرفه‌ای خود چنین فرصت‌هایی دارند:

مدیریت بار (نظارت بر منوی نوشیدنی‌ها، گروه بارتندرها و موجودی بار)؛
طراحی منوی اختصاصی نوشیدنی‌ها و خلق نوشیدنی‌های جدید؛
فعالیت در رویدادهای ویژه بین‌المللی با درآمد بالاتر و مشتریان خاص‌تر.

درآمد بارتندر

به دلیل تخصصی بودن و مهارت‌های خاص، درآمد بارتندر باسابقه معمولاً بالاتر از باریستا است و تا ۴۰ میلیون تومان در ماه هم می‌رسد. البته این اعداد قطعی نیست و با بررسی آگهی‌های استخدام در شهریورماه 1404 و میانگین‌گیری از آن‌ها به دست آمده است.

ارتباط باریستا و بارتندر با مشتریان

یکی از تفاوت‌های مهم باریستا و بارتندر، نوع ارتباط و تعامل آن‌ها با مشتریان است. البته این نکته به محل کار آن‌ها هم بستگی دارد. در کافی‌شاپ‌های کوچک گاهی یک باریستا تمام کارها را از پذیرش و آماده‌سازی سفارش تا سرو و پذیرایی از مشتریان و مدیریت پرداخت‌ها انجام می‌دهد. در حالی که اگر به کافه یا کافی‌شاپ بزرگی بروید، ممکن است چندین باریستا و بارتندر را در حال تهیه نوشیدنی‌های گرم و سرد ببینید. به این ترتیب، گاهی باریستا/بارتندر خود نوشیدنی تهیه‌شده را به سر میز میهمانان می‌برد، اما در موارد زیادی هم سفارش آماده‌ را به سالن‌دار/گارسون یا پیشخدمت تحویل می‌دهد و با مشتریان ارتباط مستقیم ندارد.

تفاوت‌های کلیدی باریستا و بارتندر

برای مرور سریع و آسان بر تفاوت‌های کلیدی باریستا و بارتندر، این جدول را ببینید:

ویژگی‌ها	باریستا	بارتندر
نوع نوشیدنی تخصصی	قهوه و نوشیدنی‌های گرم	نوشیدنی‌های ترکیبی و سرد (الکلی و غیر الکلی)
محل کار اصلی	کافه‌ها و کافی‌شاپ‌ها	بار رستوران‌ها و هتل‌ها
نوبت و شیفت کاری	معمولا ساعت‌های روز، متناسب با ساعات کاری رایج	معمولا شب‌ها، آخرهفته‌ها و تعطیلات (به‌ویژه درمورد بارتندری که نوشیدنی ترکیبی الکلی درست می‌کند)
مهارت‌های کلیدی	دم‌آوری قهوه، عصاره‌گیری اسپرسو، اجرای لاته آرت	ترکیب نوشیدنی‌ها
وضعیت ارتباط با مشتری	رسمی‌تر در تعامل با مشتریانی که به دنبال کافئین روزانه‌اند	تعامل نزدیک‌تر با مشتریانی که بیشتر قصد تفریح دارند
درآمد متوسط	15 تا 50 میلیون تومان (حقوق ثابت+مزایا)	۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان (حقوق+ انعام)
بازار کار در ایران	گسترده و رو به رشد	تخصصی و محدود به شهرهای بزرگ

دیگر تفاوت‌های باریستا و بارتندر

فرق باریستا و بارتندر جنبه‌های دیگری هم دارد که در بسیاری از مواقع بدیهی فرض می‌شوند ولی اشاره به آن‌ها خالی از لطف نیست:

تجهیزات تخصصی: باریستای حرفه‌ای با دستگاه‌ها و ابزارهای دقیقی کار می‌کند که کنترل کیفیت و ثبات طعم قهوه را امکان‌پذیر می‌کنند. این تجهیزات شامل دستگاه اسپرسوساز، آسیاب قهوه، تمپر، پیچر مخصوص فوم‌گیری شیر، ابزارهای دم‌آوری دستی مانند وی60، کمکس، آئروپرس، فرنچ پرس و سایفون، ترازو و تایمر دقیق است.

ابزارهای تخصصی بارتندر امکان ترکیب سریع و خلاقانه و نمایشی مواد را فراهم می‌کنند. شِیکر، استرِینر (صافی فلزی)، مادِلِر، بار اسپون (قاشق بلند برای هم زدن نوشیدنی‌ها یا لایه‌گذاری) جیگر (پیمانه فلزی برای اندازه‌گیری دقیق مایعات)، بلندر (برای تهیه اسموتی‌ یا شیک‌ یخی) و لیوان‌های مخصوص سرو از مهم‌ترین این ابزارها است.

پویایی مزه‌ها و ترکیبات: دستورالعمل‌های باریستا معمولاً استاندارد و تثبیت‌شده‌ است؛ یعنی اسپرسو باید با نسبت خاصی از قهوه و آب دم‌آوری شود و کاپوچینو ترکیب مشخصی از شیر و قهوه دارد. البته باریستا در طراحی لاته آرت یا افزودن طعم‌دهنده‌های مختلف خلاقیت به خرج می‌دهد، اما تغییر چندانی در اصول ایجاد نمی‌کند و تمرکزش بر ثبات کیفیت و طعم خوب است.

در مقابل، ترکیب و فرمول نوشیدنی‌های سرد بسیار انعطاف‌پذیر و خلاقانه است؛ بارتندر می‌تواند با تغییر نسبت‌ها، افزودن یک سیروپ جدید یا حتی تزئینی متفاوت، نوشیدنی تازه‌ای خلق کند. به‌طور کلی، بارتندر بر خلاقیت و تنوع متمرکز می‌شود و ممکن است هر شب نوشیدنی جدیدی برای مشتریان درست کند.

ترندهای جهانی: مهم‌ترین ترندهای جهانی اخیر در حوزه کاری باریستاها جنبش قهوه تخصصی Specialty Coffee) )، شفافیت زنجیره تأمین (از دانه تا فنجان)، رعایت اصول محیط‌زیستی در پرورش قهوه و استفاده از ابزارهای کم‌مصرف‌تر بوده است.

در مقابل، ترند جدید شغل بارتندرها بیشتر بر تهیه نوشیدنی‌های سالم و غیرالکلی متمرکز بوده است که بدون شکر اضافه و از مواد گیاهی و کم‌کالری تهیه می‌شوند.

حرف آخر

در این مطلب فرق باریستا و بارتندر را کامل و جامع بررسی کردیم؛ از مهارت‌ها و وظایف هرکدام گفتیم و به درآمد و بازار کارشان در ایران پرداختیم. دیدید که این دو شغل جذاب و پرطرفدار مسیر و مهارت‌های ضروری متفاوتی دارند. اگر عاشق قهوه و عطر و طعم‌های اصیل آن‌ باشید، شغل باریستا برایتان جذاب خواهد بود. اگر به ترکیب نوشیدنی‌های سرد و درست کردن کوکتل‌های خلاقانه علاقه داشته باشید، بارتندری گزینه مناسب شما است.

سوال دیگری درمورد شغل باریستا و بارتندر یا دیگر حرفه‌های دنیای قهوه دارید؟ در کامنت‌ها بنویسید تا پاسخ دهیم.

منبع

https://oysterlink.com/spotlight/bartender-vs-barista-job/

سؤالات متداول

باریستا بیشتر با چه نوع نوشیدنی‌ها سروکار دارد؟

باریستا بیشتر با قهوه و نوشیدنی‌های گرم مانند اسپرسو، کاپوچینو، لاته و آمریکانو سروکار دارد.

بازار کار باریستا در ایران بهتر است یا بارتندر؟

بازار کار باریستا گسترده‌تر و پرتقاضاتر است، چون مصرف قهوه و تعداد کافی‌شاپ‌ها/کافه‌ها در ایران رو به افزایش است.

درآمد باریستا بیشتر است یا بارتندر؟

میانگین درآمد بارتندر متخصص بالاتر است، اما برای باریستا فرصت‌های شغلی بیشتری وجود دارد.

آیا باریستا و بارتندر نیاز به مهارت‌های مشترک دارند؟

بله، شناخت مواد اولیه، آماده‌سازی نوشیدنی‌ها، مدیریت زمان، سرعت عمل، ارتباط خوب با مشتریان و ارائه توصیه‌های مفید بر اساس ذائقه مشتری از مهارت‌های مشترک باریستا و بارتندر است.

چه کسی برای شغل باریستا مناسب‌تر است و چه کسی برای شغل بارتندر؟

افراد عاشق قهوه، که صبورند و به جزئیات دقت می‌کنند برای شغل باریستا مناسب‌ترند. بارتندر به روحیه‌ای اجتماعی‌تر، پرانرژی‌تر و خلاق‌تر نیاز دارد.